Według badań wady zgryzu dotykają nawet nawet ponad 90% Polaków, a co druga osoba z nich powinna nosić aparat ortodontyczny lub korygować zgryz w inny sposób. Problem nieprawidłowego zgryzu to nie tylko estetyka, a przede wszystkim problemy w obrębie jamy ustnej. Poznaj bliżej wady zgryzu występujące u dzieci i dorosłych.
Czym jest waga zgryzu?
Wada zgryzu to nieprawidłowość w budowie i funkcjonowaniu narządów jamy ustnej. Może dotyczyć jedynie zębów lub łuków zębowych oraz ich wzajemnych relacji. Gdy nieprawidłowy układ łuków zębowych wiąże się z niewłaściwą pozycją żuchwy, widoczna jest asymetria twarzy oraz cofnięcie lub wysunięcie brody. Wtedy to widoczne wady zgryzu.
Wady zgryzu obejmują podstawowe funkcje jamy ustnej, takie jak oddychanie, odgryzanie pokarmu, żucie, połykanie i mówienie. Ponadto, skutki nieleczonych wad mogą być istotne – zwiększają ryzyko urazów zębów. Nawet przyjmując mniej pesymistyczny scenariusz, poważne wady zgryzu mają wpływ na zdrowie zębów, dziąseł i stawów skroniowo-żuchwowych. Mogą także powodować problemy psychologiczne związane z wyglądem .
Kiedy należy zbadać zgryz?
Najlepszym momentem na badanie zgryzu będzie:
- wiek 3-6 lat, kiedy dziecko ma już wszystkie zęby mleczne,
- wiek 7-9 lat, podczas pierwszego etapu wymiany zębów mlecznych na stałe, gdy wyrastają pierwsze stałe zęby trzonowe i siekacze.
- wiek 10-12 lat, podczas drugiego etapu wymiany zębów, kiedy pojawiają się stałe zęby przedtrzonowe i kły.
Jakie są objawy wady zgryzu? Wada zgryzu mogą objawiać się jako nieprawidłowe zwieranie zębów, opóźnione wyrzynanie zębów, nadmiar lub brak zębów w łuku zębowym, nieprawidłowy kształt i wielkość zębów, a także ich nieharmonijne ustawienie. W przypadku wykrycia wady zgryzu należy udać się do ortodonty na konsultację, pomocna okaże się np. ortodoncja w Smiles Clinic we Wrocławiu.
Wady zgryzu – rodzaje
Wady zgryzu można podzielić na kilka grup:
- wady poprzeczne – obejmują zwężenia lub poszerzenia szczęk czy też zgryz krzyżowy,
- wady przednio-tylne – do tych wad można zaliczyć nieprawidłowe ułożenie zębów takie jak tyłozgryz oraz przodozgryz,
- wady pionowe – w tym katalogu można znaleźć nadzgryz, zgryz otwarty oraz zgryz głęboki.
Najczęściej występujące wady zgryzu to:
- tyłozgryz – charakteryzuje się cofnięciem dolnego łuku zębowego względem górnego,
- przodozgryz – dolny łuk zębowy nachodzi na górny, co powoduje wysunięcie dolnej wargi i jest widoczne w rysach twarzy,
- zgryz otwarty – zęby nie stykają się ze sobą, co prowadzi do problemów z odgryzaniem i żuciem, obniżonego napięcia mięśni warg i języka oraz trudności w wymowie głosek takich jak d, t, z, s, n,
- zgryz krzyżowy – dolne zęby nachodzą na górne, powodując asymetrię twarzy,
- stłoczenie zębów – zęby są za duże w stosunku do kości, co prowadzi do ich nieprawidłowego ustawienia lub obrotu.
Jakie mogą być powikłania nieleczonych wad zgryzu?
Ustawienie zębów w nieprawidłowy sposób to problem dotykający osoby w różnym wieku, powodujący wiele poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Kluczowe konsekwencje wad zgryzu to:
- nawracające bóle głowy i migreny – nieleczone wady zgryzu mogą powodować nieprawidłowy rozkład sił nacisku na stawach skroniowo-żuchwowych, co skutkuje powracającymi bólami głowy i migrenami, co może utrudniać codzienne funkcjonowanie,
- problemy z układem pokarmowym – niewłaściwe ułożenie zębów może utrudniać gryzienie i żucie pokarmów, co skutkuje niedokładnym rozdrobnieniem pokarmu. To z kolei obciąża układ pokarmowy i prowadzi do wzdęć, zaparć, a nawet bólu brzucha,
- problemy z mową – nieprawidłowa budowa zgryzu może wpływać na prawidłowe artykułowanie dźwięków, prowadząc do zaburzeń mowy. Niektóre wady, jak zgryz otwarty czy zgryz krzyżowy, utrudniają wymowę, co wpływa nie tylko na komunikację, ale i na samoocenę,
- zbyt szybkie zużycie zębów – nieprawidłowe ułożenie zębów powoduje ich nadmierne ścieranie, co prowadzi do uszkodzeń szkliwa i nadwrażliwości zębów. W efekcie może dojść do poważnych wad zgryzu, wymagających leczenia chirurgicznego,
- większa ryzyko próchnicy i chorób przyzębia – wadliwy zgryz utrudnia prawidłową higienę jamy ustnej, sprzyjając gromadzeniu się kamienia nazębnego i rozwojowi bakterii. Może to prowadzić do stanów zapalnych przyzębia, takich jak paradontoza, oraz zwiększonego ryzyka próchnicy.